Syndroom Van Horner
Inhoud
- Inleiding
- Voorkomen
- Verschillende verschijnselen bij syndroom van Horner
- Oorzaak
- Diagnose
- Behandeling
- Besluit
Inleiding
Het syndroom van Horner ook wel syndroom van Claude Bernard genoemd is een neurologisch syndroom veroorzaakt door uitval van de sympathische innervatie van in de meeste gevallen één oog. Het syndroom van Horner is een stoornis van het sympathische zenuwstelsel (= autonome zenuwstelsel). Deze kan aangeboren of aangeworven zijn.
Voorkomen
Het syndroom van Horner kan bij de volgende aandoeningen voorkomen:
• Een ernstige episode van clusterhoofdpijn
• Afsluiting of verwijding van één van de halsslagaders
• Neurofibromatose type I (= ziekte van Recklinghausen)
• Schildklier- of longcarcinoom, meestal in de longtop
• Afwijkingen aan een sinus cavernosus
• Syringomyelie
• Multiple Sclerose (MS)
• Syndroom van Kawasaki
• Aangeboren heterochromie
• Glomustumor in het middenoor
• Na een blokkade van het ganglion stellatum
Verschillende verschijnselen bij Syndroom van Horner
• Hangend ooglid (= ptosis)
Het ooglid van het aangedane oog hangt wat naar beneden
• Kleine pupil (= miosis)
de pupil is kleiner (miosis) en reageert minder goed op licht
• Vermindert zweten (= anhydrosis)
De huid rondom het oog en van voorhoofd en wang kan niet meer zweten waardoor deze droog aanvoelt.
• Halfzijdige rode verkleuring gelaat (= Harlekijn symptoom)
Soms kan de aangedane helft van het gelaat niet rood kleuren, bijvoorbeeld bij persen, dit wordt het harlekijnsymptoom genoemd.
• Oog ligt dieper (= enophtalmus)
lijkt vaak alsof het aangedane oog wat dieper in de oogkas ligt
• Verschillende kleur iris
Ten slotte kan er een verschil in kleur van de iris (het regenboogvlies) zijn wanneer het syndroom van Horner vóór de leeftijd van twee jaar ontstaat. De iris van het aangedane oog blijft dan vaak de rest van het leven blauw door het ontbreken van pigment.
Oorzaak
• Zenuw functioneert niet
Er kunnen verschijnselen ontstaan omdat de sympathische zenuwen naar de pupil, het bovenste ooglid, de zweetklieren en bloedvaten aan één zijde van het gezicht onvoldoende functioneren.
• Verschillende oorzaken
Het syndroom van Horner kan door verschillende oorzaken ontstaan. Voorbeelden hiervan is bijvoorbeeld een infectie van een ongeboren kind tijdens de zwangerschap (bijvoorbeeld door het virus dat de waterpokken veroorzaakt). Ook kan het syndroom gepaard gaan met een beroerte en bepaalde vormen van hoofdpijn.
• Knellingingen in de hersenen, hals of gebied achter het oog
Zenuwen kunnen in verdrukking komen door verwondingen, ontstekingen of gezwellen in de hersenen, ruggenmerg of perifere zenuwstelsel. Ook kan dit ontstaan als complicatie van bepaalde oogmedicijnen, bepaalde operaties of een moeizame bevalling waarbij de zenuw in de hals van het kind wordt beschadigd.
• Aangeboren vorm of erfelijke vorm
Diagnose
• Oogdruppels
Men kan door de reacties op verschillende oogdruppels zien of er sprake is van het Syndroom van Horner. Hier kan men ook soms zien welk stukje zenuw beschadigd is.
• MRI-/CT- scan
Men maakt vaak een MRI scan van de hals en kaakgebied. Men kan zo zien of er een afwijking is bij de sympathische zenuw waardoor de zenuw niet meer goed functioneert. Ook wordt het bovenste gedeelte van de longen in beeld gebracht.
• Andere onderzoeken
Er kunnen andere onderzoeken nodig zijn afhankelijk van wat men waarneemt op de scan. Een voorbeeld hiervan is het voorkomen van een neuroblastoom onderzoeken wanneer de oorzaak van het syndroom van Horner onbekend is.
Behandeling
Tijdens de behandeling probeert men de onderliggende oorzaak op te sporen en te genezen. Dit is belangrijk omdat het verbeteren of verdwijnen van de symptomen van Horner afhankelijk zijn van de onderliggende oorzaak en de mogelijkheid om deze op te heffen. Er bestaat niet voor iedere oorzaak een behandeling, ook kan het soms vele maanden duren voor de symptomen van het syndroom van Horner verbeteren (vb. als de zenuw een lange tijd gekneld heeft gezeten). Bij ernstige beschadiging verdwijnen de symptomen niet.
Bij een ongeval of moeizame bevalling (Erbse parese) kan het zijn de de zenuw beschadigt wordt is er geen behandeling mogelijk. De zenuw moet zichzelf herstellen als dit mogelijk is.
Als kinderen het syndroom van Horner hebben bestaat de kans dat het oog met de symptomen een lui oog gaat worden. Men kan hierop een behandeling gebruiken om lui oog te voorkomen. Zo zal het kind met beide ogen goed kunnen zien.
Besluit
Er zijn veel oorzaken die voor het syndroom kunnen zorgen. Het is daarom belangrijk dat men de onderliggende oorzaak zoekt. Zonder dit weten ze niet of het genezen kan worden of dat de symptomen al dan niet kunnen ingeperkt worden. Men kan dit syndroom aan verschillende zaken herkennen zoals bijvoorbeeld het oog dat schijnbaar dieper in de oogkas ligt. Het syndroom kan men oplopen in de loopt van het leven maar kan oog aangeboren of erfelijk zijn.